koudekerke.info

ruilverkaveling Koudekerke 1944-heden

In de dertig jaar na de wederopbouw en landschappelijke herinrichting van Walcheren was het grondeigendom al weer dusdanig versnipperd dat op 8 mei 1979 door drie landbouworganisaties opnieuw een ruilverkaveling voor Walcheren werd aangevraagd. Dit maal werd minder daadkrachtig gehandeld en duurde het tot 1993 voordat een plan werd gepresenteerd. Dit kwam omdat naast het landbouwkundige belang ook naar de belangen van natuur, landschap, recreatie en infrastructuur moest worden gekeken. In de tussentijd werd het grondgebied van Koudekerke nog iets verder verkleind ten gunste van Vlissingen en Middelburg.

1. TOPOGRAFISCHE KAARTEN UIT 1962 EN 1993, WAARNEEMBAAR IS WEDEROM DE TOEGENOMEN KAVELGROOTTE
Op de hierboven getoonde kaart is goed te zien dat de kavelgrootte na de ruilverkaveling is toegenomen, desondanks bleef deze nog achter bij andere delen van Zeeland. Het percentage grasland nam wel af ten gunste van de oppervlakte akkerland, wat aangeeft dat het bewerken van de lagere en van nature nattere gronden wel steeds makkelijker werd door de mechanisatie van de landbouw en verder verbeterde waterafvoer, toch werd tot in de jaren zeventig nog veel met paarden gewerkt. De mechanisatie van de landbouw leverde in de loop van de twintigste eeuw ook weer nieuwe problemen op: De smalle wegen met dicht begroeide wegbermen bleken vaak te smal voor de steeds breder wordende landbouwvoertuigen. In de jaren zestig en zeventig besloot men op grote schaal wilgen en iepen tot op de grond toe af te zagen omdat de onderhoudskosten te hoog werden en met name de iep getroffen werden door de zeer besmettelijke iepziekte. Tegen het rooibeleid ontstond onder de bevolking steeds meer weerstand. Ondanks die weerstand was het Wegschap, dat belast was met het beheer van de bermen, in de jaren tachtig van mening dat grootschalige kap de enige oplossing was voor het beheersen van de problemen. Daarnaast werd het noodzakelijk om meer differentiatie aan te brengen in de beplanting . Dit maal werden minder ziektegevoelige en beter beheersbare soorten aangeplant en uiteindelijk werd besloten te stoppen met het bestrijden van de iepziekte. Het onderhoud van de wegen gebeurde in eerste instantie handmatig en later geautomatiseerd, hierdoor zijn de voor Walcheren zo herkenbare heggetunnels ontstaan.


2. HEGGETUNNEL TER HOOGTE VAN DE BRAAMWEG TE KOUDEKERKE (1-7-2009)
Door Staatsbosbeheer werden tijdens de ruilverkaveling ook voorstellen gedaan om in de kustzone bosuitbreiding in te passen zodat een groter aaneengesloten bosgebied kon ontstaan waarin meer ruimte was voor toekomstige recreatieontwikkelingen. Deze voorstellen gingen echter in tegen de belangen van de boeren die kostbare landbouwgrond verloren zagen gaan. Uiteindelijk is in 2004 een compromisplan gerealiseerd met 43 ha bos op de kreekruggen en graslanden en poelen op de poelgronden. Tijdens de aanleg is archeologisch onderzoek uitgevoerd waarbij resten van aardewerk, bouwmaterialen en scherven zijn gevonden uit de 11e tot 16e eeuw. De archeologische vindplaatsen zijn niet opgegraven maar ingepast in het landschap. Aan de Zwaanweg is een 'Bos van de Toekomst aangelegd, dit is een speciale bomenweide met herinneringsbomen. De Dienst Landelijk Gebied was verantwoordelijk voor de gehele ruilverkaveling die uiteindelijk op 12 juni 2008 werd afgesloten.
3. KAART DORPSBOS ( STAATSBOSBEHEER)


4. DORPSBOS DISHOEK CIRCA 4 JAAR NA DE AANLEG (1-7-2009)
Het landschap tussen Middelburg, Vlissingen en Koudekerke raakte in de tweede helft van de twintigste eeuw steeds verder verstedelijkt. Als gevolg hiervan werd dit gebied in de jaren tachtig van de vorige eeuw aangewezen als 'geledingszone' wat betekende dat het open karakter behouden moest blijven. Ondanks deze poging en andere pogingen om het open karakter te behouden lijkt de verstedelijking maar moeilijk een halt toe geroepen te kunnen worden en is het niet de vraag of, maar wanneer de twee steden vastgroeien aan elkaar en de grenzen van de bebouwde kom van Koudekerke raken. Concluderend kan gezegd kan worden dat na 50 jaar wederopbouw, ruilverkaveling en economische groei op Walcheren veel oude sporen in het landschap zijn uitgewist. Onder andere hoogteverschillen die waren ontstaan door de veenwinning zijn verdwenen, maar ook de meidoornhagen die veelal de erfafscheidingen vormden hebben de transformatie van het Walcherse landschap niet overleefd. Lees verder.


copyright © 2001-2024 Sjoerd de Nooijer

laatst bijgewerkt op: 31 05 2021

bronvermelding:
tekst: Sjoerd de Nooijer
afb. 1,2 en 4: Sjoerd de Nooijer
afb. 3: Staatsbosbeheer

geraadpleegde bronnen:
- Staatsbosbeheer
- Dienst Landelijk Gebied
- K. Bos en J.W. Bosch, 'Landschapsatlas van Walcheren, Inspirerende sporen van tijd', Koudekerke, 2008
- www.krantenbankzeeland.nl
- www.watwaswaar.nl

toelichting afbeelding 1:
De topografische kaart uit 1962 en 1993 zijn hier over elkaar heengelegd, waardoor zichtbaar wordt welke gevolgen de ruilverkaveling heeft gehad voor het grondgebied van Koudekerke.

toelichting afbeelding 2:
Heggetunnel in de Groeneweg nabij Koudekerke.

toelichting afbeelding 3:
Presentatietekening Staatsbosbeheer voor het dorpsbos, uitgegeven bij een informatieavond voor bewoners in 2004.

toelichting afbeelding 4:
Werk in uitvoering, gesubsidieerd door de Europeese Gemeenschap, foto 01-07-2009.